Ankara Pideciler ve Simitçiler Odası Başkanı Savaş Delibaş, 10 lira olan simit fiyatını 15 liraya çıkarınca kıyamet koptu. Oysa önerdikleri fiyat valilik tarafından uygun bulunmuş, fiyat listesi esnaflara gönderilmişti. Açıklama yapmamış olsa bakanlık yetkilileri belki duymayacaktı bile. Zam açıklamasından sonra AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Refah Partisi İl Başkanlığı döneminde yaptığı ‘çay-simit hesabı’ ve o zaman yapılan zamları eleştirmesi gündeme gelmişti. Gazete kupürleri, televizyonlarda sesli görüntüleri yayımlanmaya başladı.
CHP’nin önceki Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da yıllar önce Erdoğan’ın yaptığı üç çocuklu bir ailenin çay-simit hesabını yeni fiyatlara göre yaptı. Üç öğün birer çay, birer simit yemeleri halinde bile SSK ve Bağ Kur emeklisinin büyük bir bölümünün maaşının yetmediğini belirtti iktidarı çay-simit hesabıyla eleştirdi.
BUYURUN ÇAY-SİMİDE
Pideciler ve Simitçiler Odası Başkanı Savaş Delibaş, Ankara Kahveciler Esnaf Odası Başkanı İsa Güven ile birlikte ziyaretimize geldi. Yanlarında çıtır simit, krem peynir getirmişlerdi. Onlardan simit, bizden çay… Bir taraftan simidimizi yiyor, çayımızı yudumluyorduk. “Başkan bu zam işi ne oldu, hiçin özür dilediniz?” diye sordum. Savaş Delibaş’ı dinliyorum:
“Zam için valiliğe başvurmadan önce maliyet hesabı yaptık. Bir simidin bize maliyetini 11 lira 20 kuruş olarak belirledik. Maliyetleri, girdilerdeki muhtemel artışları dikkate alıp fiyatı 15 lira olarak belirledik. Valilik, fiyat listemizi onayladı, Biz de bunu üyelerimize liste olarak bildirdik.
“BAKANLIĞA ÇAĞIRILDIM”
“Simit fiyatlarına yaptığımız zammın haberlerde yayımlanması üzerine Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan beni makamına davet etti ve niçin zam yaptığımızı sordu. Fiyat artışlarını hatırlattım. Tarım Bakanlığı uzmanlarının çıkardığı maliyeti bakan yardımcısına gösterdim. Onların hesabına göre 12 lira 70 kuruş maliyet çıktı. Yani bizim belirlediğimiz maliyetten de yüksek. Zammı ertelememizi istedi. Hatta bizi üzen, kıran bazı ifadeleri de oldu. Ben de bunun üzerine açıklama yapacağımı söyledim.
“Zammı geri aldığımızı halkımızdan özür dileyerek açıkladım. Özür dilememin sebebi şudur: Biz maliyet hesabı çıkardık, bunun onayını aldık ama bize talimat geldiği için halkımızdan, esnafımızdan özür diledik. Bu konuda bize dönük hayli eleştiriler oldu. Şu anda maliyetin altında simit satmak zorunda kaldık. Önümüzdeki hafta fiyatlarımızı artırmak zorunda kalıyoruz. 12 lira 50 kuruş şeklinde… Yönetim olarak karar alıp bunu onay için valiliğe göndereceğiz. Simit zammının seçimden sonra da yapmak zorunda kalacağız. Fiyatlar yerinde dursa biz niçin zam yapalım? Seçim sonrası her şeye zam beklentisi var. Biz de istemeye istemeye zam yapmak durumunda kalırız.”
“YANCILARA ÇAY YOK”
Ankara Kahveciler Esnaf Odası Başkanı İsa Güven de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, kadınlar için kıraathaneler açılacağını söylediğine ilişkin haberi açtı; “Sayın Cumhurbaşkanımıza eksik ya da sağlıklı bilgi verilmediğini düşünüyorum. Kahvehane, çay ocağı, kafe işleten 167 bayan üyemiz var. Buralara kadınlarımız da erkeklerimiz de rahatlıkla gidebiliyor. İnsanların arasında bir ayrım söz konusu değil” diyor.
Çayımız geldi. Başkan İsa Güven, çayından bir yudum aldı ve çayımızla ilgili olarak şunları anlattı:
“Evet, çay ve simit birlikte anılır, fiyatları hemen hemen aynı olurdu. Geçen yıl bir bardak çayın fiyatını 15 liraya yükselttik. Simit fiyatını geride bıraktık. Kahvelerde oyun oynayanların izleyenlere ‘yancı’ denilir. Yancıların çay parası da ödenirdi. İnanın şimdi yancılara çay ikram eden kalmadı. Hatta kahvede mecbur olmasalar çay içen bile yok.”
“HESABIMIZ EMEKLİYE GÖRE”
Kiralar kahvecileri de etkiledi. Daha çok yol üzerinde bulunan kahveler, kiralar yükseldiği için ara sokaklara taşındı. Başkan İsa Güven, kahvehanelerin durumunu şöyle anlatıyor:
“Bizi mahveden dernek lokalleridir. Buralara kimse karışmıyor. Ancak haberli denetimler yapılıyor. Dernek lokallerinde sigorta yok, denetim yok. Dernekler Kanunu değişmedikçe evimize ekmek götüremeyecek hale geleceğiz. Kahvehanede biz yalnız çalışmıyoruz. En azından 3-4 kişi oluyoruz. Şimdi çay satamadığımız için çalışan sayısını bir-iki kişiye indirmek zorunda kalıyoruz. Asgari ücretle çalışan bir işçimizin bize maliyete 25 bin lira. İnanın 5 bin lira olan kiralar, 25 bin liraya yükseldi.
İsa Güven, çay fiyatlarında da artış olacağını söyledi
“EMEKLİ MAAŞLARI ARTACAK Kİ BİZ DE PARA KAZANALIM”
İSA Güven “Emeklinin durumu malum. Çay fiyatımızı emekliye göre ayarlamaya çalışıyoruz. Emekliye zam yapılacak ki çay içsin. Bırakın çay içmeyi, inanın kahveye bile gelemiyorlar. Biz de seçime kadar dayanacağız ve seçim sonrası mecburen zam yapacağız. Emeklinin maaşı düzelirse, kahveciler işleri de düzelir” dedi.
Seçim dönemi geldi, kahvecilerin şikayeti arttı. Belediye başkan adaylarının hemen kahvelerin yanında, karşısında halka ücretsiz çay servisi yaptığını, bu durumun da işlerini etkilediğini anlatıyor.
Simitçiler Odası Başkanı Savaş Delibaş, “Ben de şuna hayret ediyorum. Belediye gelip bizden simit alıyor. Bunu 1 liraya, çayı 50 kuruşa satıyor. Vatandaş da fiyatların gerçekte böyle olduğunu sanıyor” görüşünde.
Simidimizi yedik, çayımızı içtik. Oda başkanlarını dinledik. Çayımıza, simidimize yakında zam olduğunu da öğrendik.
